شایعترین علل درخواست دارو بدون نسخه از دیدگاه مراجعه کنندگان به داروخانه های شهر کرمان

سابقه و هدف: مصرف خودسرانه و بدون نسخه دارو می تواند مشکلات متعددی را ایجاد کند. این مطالعه بمنظور تعیین شایعترین علل درخواست دارو بدون نسخه از دیدگاه مراجعه کنندگان به داروخانه های شهر کرمان انجام شده تا در حد امکان بتوان در رفع این علل تلاش نمود. مواد و روش ها: پرسش نامه ای برای 300 مراجعه کننده جهت دریافت دارو بدون نسخه، در 10 داروخانه شهر کرمان که بطور تصادفی انتخاب شدند، تکمیل گردید. پرسشنامه حاوی دو سوال کلی بوده که از طریق مطالعه آزمایشی تهیه شد. یافته ها: در پاسخ به این سوال که «چرا داروی بدون نسخه می خواهید؟»، جوابهای مختلفی داده شد. در 51% از موارد استفاده قبلی و بهبودی و نیز وجود علائم مشابه، در 20.6% موارد عدم استطاعت مالی برای پرداخت حق ویزیت، در 8.3% موارد امتناع از پرداخت حق ویزیت به دلیل تجویز مشابه از سوی پزشک، در 4.7% موارد خود تجویزی مطرح گردید. سایر پاسخ ها شامل، وجود بازار دارویی آزاد (3.6%، دیکته به پزشک (2.3%)، وخامت حال و عدم توانایی مراجعه به پزشک (2%)، به دلیل مسافر بودن (2%)، سهولت تهیه دارو بدون نسخه (1.7%)، عدم تحویل داروی کامل از سوی داروخانه ها (1.7%)، همراه نیاوردن نسخه (0.7%)، تحویل داروی مشابه علیرغم نسخه پزشک (0.7%) می باشد. در پاسخ به سوال دوم که «چرا به پزشک مراجعه نمی کنید؟»، نیز پاسخ های متفاوتی داده شده است. در 32.4% موارد عدم استطاعت مالی جهت پرداخت حق ویزیت، نداشتن وقت برای مراجعه به پزشک (23.7%)، اطمینان از تجویز داروها از طرف پزشک و عدم پرداخت حق ویزیت (15.7%)، در مسافرت بسر بردن پزشک خانوادگی (6.7%)، شلوغ بودن مطب پزشکان (6%)، بدحال بودن و عدم توان مراجعه به دکتر (5%)، پزشک خود بودن (4%)، تجویز با دیکته کردن بیمار به پزشک (3%)، استفاده قبلی و بهبودی و وجود علائم مشابه (1.6%)، سهولت تهیه دارو بدون نسخه (1.3%)، تحویل داروی مشابه علیرغم نسخه پزشک (0.6%) ذکر شده است. نتیجه گیری: براساس این نتایج بدیهی است که توجه به هرکدام از علل ذکر شده و برطرف نمودن هر یک از آنها می تواند در کاهش روند درخواست درخواست داروی بدون نسخه موثر واقع شود.